Beta Karoten Nedir?
Beta Karoten, A vitamini öncüsü olan doğal bir pigmenttir. Bitkilerde, meyvelerde ve sebzelerde bulunan turuncu-kırmızı renkten sorumlu karotenoid bileşiklerden biridir. İnsan vücudu tarafından A vitaminine dönüştürülebilme özelliği sayesinde beslenmede oldukça önemli bir yere sahiptir. Özellikle havuç, tatlı patates, kabak, kayısı ve ıspanak gibi gıdalarda yüksek oranda bulunur. Güçlü antioksidan özellikleri sayesinde sağlık, kozmetik ve gıda endüstrilerinde yoğun şekilde kullanılmaktadır.
Kullanılan Diğer İsimleri Nelerdir?
- β-Karoten
- Provitamin A
- Provaten
- Karotenoid
- Karotin
- Doğal Renklendirici
- Cis
- Karotaben
- Betakarotenum
- Trans
- E160
- 7235-40-7
Kimyasal Özellikleri Nelerdir?
Beta Karoten, yapısında 40 karbon atomu bulunan ve çift bağlara sahip olan konjuge hidrokarbonlardan biridir. Bu özel yapısı sayesinde ışığı emerek göz sağlığını destekler ve hücreleri serbest radikallerden korur.
- Beta Karoten Formülü: C40H56
- Molekül Ağırlığı: 536,88 g/mol
- Erime Noktası: 183 °C
- CAS Numarası: 7235-40-7
- Görünüm: Kırmızımsı-turuncu kristal toz veya yağlı çözeltilerde çözünmüş pigment
- Çözünürlük: Yağda çözünür, suda çözünmez
- Özellikleri: Güçlü antioksidan, ısıya ve ışığa karşı hassastır
Beta Karoten Uygulama Alanları Nerelerdir?
Beta Karoten çok geniş bir kullanım alanına sahiptir. Hem sağlık hem de endüstriyel açıdan önemli bir hammadde olarak farklı sektörlerde öne çıkmaktadır.
- Gıda Sektörü:
- Doğal renklendirici olarak kullanılır (E160a).
- Margarin, peynir, içecek, tatlı ve hazır gıdalarda turuncu-sarı renk vermek için tercih edilir.
- Antioksidan özelliği sayesinde gıdaların raf ömrünü uzatmaya yardımcı olur.
- Besin takviyelerinde provitamin A kaynağı olarak bulunur.
- İlaç ve Sağlık Sektörü:
- A vitamini eksikliğinin önlenmesinde kullanılır.
- Bağışıklık sistemini güçlendiren takviye ürünlerinde yer alır.
- Göz sağlığını destekleyen ilaçlarda, özellikle gece körlüğü riskini azaltmak amacıyla kullanılır.
- Hücre yenilenmesini destekleyerek bazı kronik hastalıklara karşı koruyucu etki sağlar.
- Kozmetik ve Kişisel Bakım Ürünleri:
- Cilt kremleri ve losyonlarda anti-aging bileşeni olarak yer alır.
- Serbest radikallerle savaşarak cildin daha genç ve sağlıklı görünmesine yardımcı olur.
- Güneş kremlerinde cildi ultraviyole ışınlarına karşı destekleyici bileşen olarak bulunur.
- Saç bakım ürünlerinde saç köklerini güçlendirmek amacıyla kullanılır.
- Hayvancılık ve Yem Sektörü:
- Tavuk yemlerinde kullanılarak yumurta sarısının daha canlı renkte olmasını sağlar.
- Balık yemlerinde etin rengini iyileştirmek ve bağışıklığı artırmak için tercih edilir.
- Endüstriyel Kullanımlar:
- Fonksiyonel gıdalar ve enerji içeceklerinde doğal katkı maddesi olarak yer alır.
- Doğal boya sanayisinde pigment kaynağı olarak kullanılmaktadır.
En Çok Kullanım Alanı Neresidir?
Beta Karoten’in en yoğun kullanıldığı alanlar arasında gıda, ilaç ve kozmetik sektörü öne çıkmaktadır. Özellikle gıda endüstrisinde doğal renklendirici olarak geniş ölçekte tercih edilmektedir. Aynı zamanda besin takviyesi formunda yaygın kullanımıyla sağlık sektöründe de güçlü bir pazar payına sahiptir.
Fiyat ve Satışını Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Beta Karoten fiyatları, üretim yöntemi, hammadde kaynakları ve talep düzeyine göre değişkenlik göstermektedir. Sentetik yollarla üretilen Beta Karoten ile bitkisel kaynaklardan elde edilen doğal Beta Karoten arasında fiyat farkı bulunmaktadır.
- Üretim maliyetleri: Doğal üretim yöntemleri maliyetli olduğundan fiyatları artırır.
- Arz-talep dengesi: Gıda ve kozmetik sektöründe artan talep fiyatların yükselmesine neden olur.
- Nakliye ve depolama: Işığa ve ısıya hassas yapısı nedeniyle özel koşullarda taşınması gerekir, bu da maliyeti etkiler.
- Ambalajlama: Toz, sıvı veya kapsül formlarında satılabilmektedir. 1 gramlık ambalajlardan 1 tonluk endüstriyel paketlere kadar geniş bir ürün yelpazesi mevcuttur.