Ksantan Sakızı (Xanthan Gum) Nedir?

Ksantan Sakızı, polisakkarit yapısına sahip, doğal kaynaklardan elde edilen, beyaz ila krem renginde ince toz formunda bulunan bir gıda katkı maddesidir. Genellikle mısır, buğday, şeker pancarı veya soya gibi bitkisel kaynaklardan fermente edilerek üretilir. Fermentasyon sürecinde Xanthomonas campestris bakterisinin etkisiyle elde edilen bu madde, güçlü kıvam artırıcı ve dengeleyici özellikleri ile gıda, kozmetik, ilaç ve endüstriyel sektörlerde yaygın şekilde kullanılmaktadır.

Ksantan Sakızı, özellikle düşük konsantrasyonlarda bile yüksek viskozite sağlamasıyla bilinir. Soğuk veya sıcak suda kolayca çözünebilen bu bileşik, sıvıların akışkan yapısını kontrol ederek karışımların stabil kalmasını sağlar. Asitli, tuzlu ve ısıl işlem görmüş ortamlarda bile yapısını koruyabilmesi, onu endüstride vazgeçilmez hale getirmiştir.

Kullanılan Diğer İsimleri Nelerdir?

• Xanthan Gum
• Ksantan Gam
• E415 (Gıda katkı kodu)
• Corn Sugar Gum
• Xanthomonas polisakkariti
• Ksantan Polimer
• Ksantan Zamkı
• Sakız Ksantan
• Keltrol
• Kelzan
• Monat Sakızı Da
• Rodyogel
• Rodopol 23
• Xantural
• Xanthomonas Sakızı
• Polisakkarit B 1459
• 11138-66-2

Kimyasal Özellikleri Nelerdir?

Bu bileşiğin öne çıkan kimyasal ve fiziksel özellikleri şunlardır:

• Ksantan Sakızı Formülü: C35H49O29
• Yoğunluk: Yaklaşık 1,6 g/cm³
• Erime Noktası: Termal bozunma gösterir, belirgin erime noktası yoktur
• Molekül Ağırlığı: Ortalama 933,748 g/mol
• CAS Numarası: 11138-66-2
• Görünüm: Beyazdan krem rengine kadar değişen, ince toz formunda
• Çözünürlük: Soğuk ve sıcak suda kolayca çözünür
• pH Dayanıklılığı: Geniş pH aralıklarında (pH 3–11) stabil
• Isıya Dayanıklılık: Uzun süreli ısıtmalarda bile viskozite kaybı minimumdur

Ksantan Sakızı (Xanthan Gum) Uygulama Alanları Nerelerdir?

Ksantan Sakızı, geniş kullanım alanı ile hem gıda hem de endüstriyel sektörlerde önemli bir bileşendir. Başlıca kullanım alanları şunlardır:

• Gıda Sektörü:
  • Salata soslarında kıvam artırıcı ve homojenlik sağlayıcı olarak kullanılır.
  • Dondurma ve tatlılarda buz kristali oluşumunu engelleyerek pürüzsüz doku kazandırır.
  • Glutensiz unlu mamullerde, hamurun elastikiyetini artırmak ve pişirme sırasında formunu korumak amacıyla tercih edilir.
  • Çorbalar ve soslarda yoğunluk artırıcı ve stabilizatör görevi görür.
  • Asitli içeceklerde tortu oluşumunu önler ve çözünmeyen parçacıkların homojen dağılmasını sağlar.
• Kozmetik ve Kişisel Bakım Ürünleri:
  • Şampuan, saç kremi ve duş jellerinde viskoziteyi artırır ve ürünün akışkanlığını kontrol eder.
  • Cilt kremleri, losyonlar ve maskelerde formülün stabilitesini sağlar.
  • Diş macunlarında koyulaştırıcı ve stabilizatör olarak görev yapar.
• İlaç Sektörü:
  • Şurup ve süspansiyonlarda kıvam verici ve dağılım dengeleyici olarak kullanılır.
  • Kontrollü salınım tablet formülasyonlarında bağlayıcı madde olarak yer alır.
• Endüstriyel Kullanımlar:
  • Petrol sondaj sıvılarında, yüksek sıcaklık ve basınç altında bile akışkanlığı kontrol etmek için tercih edilir.
  • Boya ve kaplama ürünlerinde homojenlik ve akışkanlık kontrolü sağlar.
  • Temizlik ürünlerinde (ör. bulaşık deterjanı, yüzey temizleyici) kıvam düzenleyici olarak kullanılır.

En Çok Kullanım Alanı Neresidir?

En yaygın kullanım alanları arasında gıda, kozmetik ve ilaç sektörü bulunmaktadır. Özellikle gıda endüstrisinde, düşük miktarlarda bile yüksek verim sağlaması nedeniyle yaygın olarak tercih edilir.

Fiyat ve Satışını Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Ksantan Sakızı’nın fiyatı ve satışını etkileyen başlıca unsurlar şunlardır:

• Hammadde Maliyetleri: Üretimde kullanılan bitkisel kaynakların fiyatı, üretim maliyetlerini doğrudan etkiler.
• Üretim Teknolojisi: Fermentasyon ve saflaştırma süreçlerindeki enerji, işçilik ve ekipman maliyetleri fiyatı belirleyen önemli faktörlerdir.
• Kullanım Alanlarındaki Talep Artışı: Özellikle gıda ve kozmetik sektöründeki talep yükselişi, fiyat artışına sebep olabilir.
• Arz-Talep Dengesi: Talebin yüksek, arzın düşük olduğu dönemlerde fiyatlar artış gösterir.
• Nakliye ve Lojistik: Toz formda olması nakliye açısından kolaylık sağlasa da uluslararası taşımacılıkta navlun fiyatlarının artması maliyeti yükseltir.
• Ambalajlama: 1 kg’lık küçük ambalajlardan, endüstriyel ölçekte 25 kg’lık torbalara kadar paketlenebilir. Ambalajlı veya dökme satış fiyatı değişkenlik gösterir.