Polisorbat(Polysorbat) Nedir?
Polisorbat, yağları su bazlı sıvılarda çözünebilir hale getiren, noniyonik yüzey aktif maddeler ve emülsifiyanlardan oluşan kimyasal bir bileşiktir. Genellikle sıvı formunda bulunan bu madde, açık sarıdan amber rengine kadar değişen viskoz bir sıvı şeklindedir. Tat ve koku bakımından hafif aromatik özellik gösterir. Polisorbatlar, kimya, kozmetik, gıda ve ilaç endüstrilerinde geniş kullanım alanlarına sahiptir.
Polisorbat, genellikle Tween adıyla da bilinen, yağ ve suyun birleşmesini sağlayarak stabil emülsiyonlar elde etmeye yarayan önemli bir yardımcı maddedir. En yaygın türleri Polisorbat 20, 40, 60, 80 gibi farklı sayılarla tanımlanan varyasyonlarıdır. Bu numaralar, üretiminde kullanılan yağ asidinin türünü ve molekül yapısını ifade etmektedir.
Kullanılan Diğer İsimleri Nelerdir?
- Tween 20 / Tween 40 / Tween 60 / Tween 80
- Sorbitan Monolaurat (Polysorbat 20)
- Sorbitan Monopalmitat (Polysorbat 40)
- Sorbitan Monostearat (Polysorbat 60)
- Sorbitan Monooleat (Polysorbat 80)
- Emülgatör 20, 40, 60, 80
- Polysorbate
- Polyoxyethylene Sorbitan Esterleri
- E432, E433, E434, E435, E436 (Gıda katkı kodları)
- 9005-64-5 (Polysorbat 20 CAS No)
- 9005-66-7 (Polysorbat 40 CAS No)
- 9005-67-8 (Polysorbat 60 CAS No)
- 9005-65-6 (Polysorbat 80 CAS No)
- İnhibe Edilmiş Etilen Glikol
- Peg 3 Sorbitane Oleate
- 9005-65-6
Kimyasal Özellikleri Nelerdir?
Bu bileşiğin en belirgin kimyasal özellikleri aşağıdaki gibidir:
- Polisorbat Formülü: (C₂₄H₄₆O₆)n (formül numaraya göre değişkenlik gösterir)
- Yoğunluk: 1,06 – 1,10 g/mL (25°C)
- Kaynama Noktası: 100 – 150 °C (spesifik çeşide göre değişir)
- Molekül Ağırlığı: Çeşidine göre ortalama 1220 – 1310 g/mol
- Cas Numarası: 9005-65-6 Kullanılan türe göre değişkenlik gösterir
- Fiziksel Görünüm: Sarımsı, viskoz sıvı
- Suda çözünür; alkolde de çözünürlüğü yüksektir
- Yüzey aktif özelliği sayesinde yağ-su karışımlarında emülgatör görevi görür
- Higroskopiktir (nem çekici özellik)
Polisorbat Uygulama Alanları Nerelerdir?
Polisorbat, geniş kullanım alanlarına sahip olup farklı sektörlerde birçok amaçla kullanılmaktadır:
- Dondurma, kek, margarin, soslar ve şekerlemelerde emülsifiye edici olarak kullanılır. E numaralı gıda katkı maddesi olarak stabilize edici ve doku düzenleyici görev görür.
- Krem, losyon, şampuan, saç kremi ve makyaj malzemelerinde yaygın olarak bulunur. Yağlı bileşenleri su bazlı ürünlere entegre ederek, ürünün homojen yapısını korur.
- İlaç formülasyonlarında çözünürlüğü artırmak ve etkin maddelerin biyoyararlanımını yükseltmek için kullanılır. Aynı zamanda enjeksiyonluk solüsyonlarda ve aşı taşıyıcılarında bulunur.
- Deterjan ve yüzey temizleyicilerde yüzey aktif madde olarak kir çözme kabiliyetini artırır.
- Boyaların stabilizasyonunda, kumaş yüzeyinde homojen dağılmasını sağlamak için kullanılır.
- Tarımsal ilaçlarda emülgatör ve dağıtıcı ajan olarak yer alır.
- Hayvan aşılarında taşıyıcı madde olarak yer almakla birlikte, yemlerde katkı maddesi olarak kullanılır.
- Hücre kültürü ve biyoteknolojik süreçlerde çözünürlük artırıcı olarak kullanılır.
En Çok Kullanım Alanı Neresidir?
Polisorbatın en yaygın kullanım alanı Gıda ve Kozmetik sektörüdür. Bunun yanında ilaç ve temizlik sanayisinde de oldukça önemli bir bileşendir.
Fiyat ve Satışını Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Polisorbat fiyatı, üretiminde kullanılan hammaddelerin (özellikle yağ asitleri ve sorbitol türevleri) maliyetlerine direkt olarak bağlıdır. Ayrıca aşağıdaki faktörler Polisorbat satş ve fiyatlarına etki etmektedir:
Arz/Talep dengesi ve üretici ülkelerdeki üretim kapasitesi.
Kozmetik ve gıda sektörlerinde doğal emülgatörlere olan talebin artışı.
Nakliye ve lojistik maliyetleri.
Kimyasalın saflık derecesi (farmasötik ya da endüstriyel sınıf farkları)
Ambalajlama (1 kg’dan 1 tonluk varillere kadar paket seçenekleri)
Döviz kurları ve ithalat vergileri.
Polisorbat, uluslararası standartlara uygun ambalajlarda satılmaktadır. Granül, sıvı veya konsantre formda ambalajlı olarak satılabildiği gibi bazı endüstriyel üreticiler tarafından ambalajsız toptan satışları da yapılmaktadır.